Bazen basit gibi görünen küçük ayrıntılar bir araya geldiğinde, büyük başarıları ve güzellikleri beraberinde getirebiliyor. Çevreci Kadıköylüler, evdeki atık yağlarını lavaboya dökmek yerine sabırla kaplarda biriktirip muhtarlıklara teslim ediyor. Sonuç ise, “Keşke herkes bu alışkanlığı taşısa” dedirtiyor.
Kızartmalar, katı ve sıvı yağlarla yapılan çeşit çeşit menüler, 15 milyonun üzerindeki nüfusu ile İstanbul’da her gün korkunç bir atık yağ birikimini beraberinde getiriyor. Diğer ilçelerin aksine çok duyarlı olduğu bilinen Kadıköy’de muhtarlar da bu konuda oldukça başarılı. Göztepe Mahallesi Muhtarı Bayram Uysal; “Basit ve kolay olanı, tencerenin dibinde kalan yağları lavaboya döküp, üzerine suyu açmak. Gel gelelim bunun sonuçları korkunç. Kadıköylülerin duyarlı olması gelecek adına beni mutlu ediyor ancak, çok daha fazla atık yağ toplamamız gerekiyor” mesajı verdi.
GÖZTEPE MAHALLESİ, AYDA 100 LİTRENİN ÜZERİNDE ATIK YAĞ TOPLUYOR…
Kadıköy’ün sadece Göztepe Mahallesi’nde haftada en az 30 litre, ayda ise 100 litrenin üzerinde atık yağ, Muhtar Bayram Uysal’a teslim ediliyor. Biriken yağlar, Kadıköy Belediyesi tarafından anlaşmalı taşeron firma aracılığıyla tek bir merkezde toplanıyor. Bazı atık yağların dibinde oluşan tortular sofralarımızdaki korkunç gerçekleri hatırlatırken, bazı kaplar ise sadece bir kez kullanılmış tertemiz yağları gözler önüne seriyor. Ancak az ya da çok kullanılmış tüm yağların ortak özelliği, temiz deniz suyunu kalıcı olarak kullanılamaz hale getirmesi. Kadıköy’de 21 mahalle muhtarlığının önemli bir kısmında gerçekleşen düzenli çalışma ile ayda sadece muhtarlık birimlerinde 1 tonun üzerinde atık yağ toplanabiliyor.
1 LİTRE YAĞ, 1 MİLYON LİTRE DENİZ SUYUNU KİRLETİYOR…
Dünya Sağlık Örgütü ve birçok çevre kuruluşunun kayıtlarında geçen verilere göre 1 litre atık yağ, 1 milyon litre deniz suyunu tamamen kirletiyor. Kadıköy’ün yanı sıra İstanbul genelinde denizlere dökülen kanalizasyonların önemli bir kısmının arıtmadan geçmediği bilindiğinde, korkunç çevre felaketinin önemi daha iyi anlaşılabiliyor. Diğer yandan, atık su kirliliğinin yüzde 25’inin hayvansal ve bitkisel yağlardan kaynaklandığı tespit edildi. Türkiye’de her yıl sadece bitkisel yağ üretimi yaklaşık 350 bin ton… 1 litre yağ, 1 milyon litre deniz suyunu kirletirken; 1 ton yağ 1 milyar litre deniz suyunu, 350 ton yağ 350 milyar ton deniz suyunu, 350 bin ton atık yağın ise 350 trilyon litre suyu kullanılamaz hale getirebileceği gerçeği, dünya geneli için düşünüldüğünde korkunç manzarayı ortaya çıkarıyor. Türkiye’de bitkisel yağın dışında çok ciddi hayvansal yağ atığının da olduğu biliniyor.
ÇEVREYE OLUMSUZ ETKİLERİ SAYMAKLA BİTMİYOR…
Atık yağların çevreye etkileri şu şekilde gerçekleşiyor: Deniz suyunun yanı sıra yer altı içme suları da kirleniyor. Balıklar ve deniz canlıları zehirleniyor, oksijensiz kalıyor. Kanalizasyon ve atık su arıtma tesislerinde tıkanıklıklara ve arızalara neden oluyor. Toprağın verimliliğini yok ederek, özelliğinin kaybedilmesine neden oluyor. Çöplüğe dökülen yağlar ise büyük yangınlara neden olabilirken, bu tahribatı ortadan kaldırmak neredeyse imkansızlaşıyor.
RESTORAN VE BÜFELERDEKİ YAĞLARA DİKKAT!
Evlerin dışında yağ kullanımının bir hayli yoğun olduğu yerlerin başında, büfeler ve restoranlar geliyor. Özellikle patates kızartmasının yoğun olarak yapıldığı büfelerdeki yağların ilk kullanımının ardından kontrollü olarak geri dönüşüme verilmesi gerekirken defalarca yemek yapılmaya devam edilmesi, kanser riskini önemli ölçüde artırıyor. Uzmanlar, yağın bir kereden fazla kızartmalarda kullanılması halinde kanserojen etki yaptığına dikkat çekiyor.
