Her yerde zaten var olduğu için (ekmek, makarna, meyve) beslenmemize şeker eklemeye gerek yoktur. Bazıları için tatlıyı arama ihtiyacı, doğuştan gelen bir arayıştır. Diğerleri için ise, sosyal ve kültürel bir durumun sonucudur; muhtemelen psiko-analitik bir durumdur. Çocuğunu şekerle kandıran bir anne ve çok fazla şeker yediği için cezalandırılan çocuk…
Çok fazla saf şeker tehlikeli olabilir; çünkü basit şekerleri depolayan ve yakan düzenleyici mekanizmayı kesintiye uğratır. Bu uyumsuzluk, yağ oluşumuna sebep olur (karaciğerde şekerin yağ olarak depolanması). Aynı zamanda diyabet (pankreas insülin üretimine yanlış tepki), yorgun pankreas hücreleri oluşur.
NEDEN VE NASIL?
Bir parça ekmek (yavaş şeker asimilasyon kompleksleri) veya büyük bir parça şeker yediğinizde (basit şeker asimilasyonu ultra hızlı) ne olur?
PAN…
Sindirim sırasında, uzun nişasta zincirleri basit şekerlere bölünür ve glükoz oluşur. Bu şekerler yavaşça kana karışır. Şeker kana ulaştığı için pankreas insülin üretir. İnsülin, karaciğerde glikojen olarak sonradan kullanılmak üzere glükoz depolanmasına yardımcı olur. Bu mekanizma, milyonlarca yıldır evrimin bir ürünüdür. Biyolojik evrimin icadı olarak kandaki insülin ve yağ asitlerinin miktarı optimal bir seviyede kalır.
ŞEKER…
Küçük şeker molekülleri, glükoz olarak kanda hızlı şekilde dolaşır. Yoğun şeker, pankreas tarafından hızlı ve güçlü insülin üretimine sebep olur. Kandaki insülin miktarı hızla artar. Şeker hızlı şekilde depolanır ve yakılır; ancak insülin aksiyonu çok etkilidir ve kan şekeri seviyesi normalin altına düşer. Sonuçta hipoglisemi oluşur. Dibe vurma semptomları belirir; yorgunluk, depresyon, yetersiz sirkülasyon, çalışırken veya hareket ederken daha fazla kaza meydana gelir. Çelişkili şekilde saf şeker yemek, kanda azalan şeker miktarına sebep olur.
FAZLA ŞEKERDEN NASIL KAÇINIRIZ?
– Yiyeceklerinize eklemeyin.
– Tamamen bırakmaya çalışın (çok hızlı şekilde alışırsınız).
– Şekeri fazla alkol veya gıdalardan sakının.
– Yine de şeker yemek istiyorsanız, bal ekleyin veya pekmez. Rafine şeker kullanmayın.
Uzm. Dr. Sinan İBİŞ
