Bayındır İçerenköy Hastanesi
KBB ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı
Op. Dr. Ethem Şahin
Yaşadığımız kış aylarında basit bir üşütmeyle başlayan fakat büyük sorunlara yol açabilecek boyutlara uzayabilen Nezla ve Grip konusunda birlikte çalıştığımız kurumlardan biri olan Bayındır İçerenköy Hastanesi doktorlarından KBB ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ethem Şahin’e başvurduk ve bize şu bilgileri aktardı…
Nezle genelde Rhinovirus denilen mikropla ortaya çıkan hastalıktır. Yılda erişkinler 2-4 kez nezle olurken çocuklarda bu sayı 8-10’u bulabilmektedir. Özellikle kreşler, okullar, kapalı ortamlar çocukların bu tür enfeksiyonları kolaylıkla kapıp eve getirebilecekleri alanlardır.
Rhinovirüs vücumuzun her hangi bir bölgesinde ve özellikle ellerimizde saatlerce canlı olarak kalabilmektedir. Virüsün vücuda girmesiyle hastalık yapması arasında 2-4 günlük süre geçmektedir. İlk bulgular halsizlik, hapşırma, sulu burun akıntısı ,boğazda kaşıntı, yanma, hafif ateşle birlikte, koku ve tat duyusunda azalma şeklindedir.
Hastalığın bir başka kişiye bulaşma riski, ilk belirtilerin başalamasından sonraki 2-4 gündür. Bu semptomlara daha sonra ses kısıklığı ve öksürük eklenebilir. Genellikle bulgular 1 hafta kadar sürer. Ancak bazı durumlarda (yaşlılar, çocuklar,direnç bozukluğu olan kişiler, kalp ve şeker hastaları) 2 haftayı bulabilmektedir.
Genel şikayetler geçse de 1-2 hafta süren öksürük hali görülebilmektedir. Bazen virüsün üst solunum yollarında yarattığı hasar, daha saldırgan mikropların oraya yerleşmesini kolaylaştırmaktadır. İkincil enfeksiyon olarak alandırılan böyle bir durumda; sinüzit, farenjit, bronşit, zatürre, bademcik ve orta kulak iltihabı gibi daha ağır hastalıklarla karşılaşılabilmektedir.
Grip ise en sık olarak influenza virüsü , daha az sıklıkta da parainfluenza ve adenovirüs tarafından oluşturulan bir hastalıktır. Bulguları başlangıçta nezle gibidir, fakat halsizlik daha şiddetlidir. Nezle bulgularına ek olarak yorgunluk ,baş ağrısı, ateşe, bel, bacak ve kollarda kas ağrıları da görülebilir. Çoğunlukla beraberinde öksürük vardır. Gözler etrafında ağrı da olabilir. Hastalığın bulaşması genellikle hapşırma, yakın mesafeden konuşma ve öksürme sonucu havaya yayılan küçük partiküller yoluyla olur. Grip virüsünün üst solunum yollarına tutunmasından sonraki 24 saatle 3 gün arasında bulgular ortaya çıkmaya başlar. İlk 3 gün en bulaştırıcı dönemdir.
Her yıl grip virüsünün protein yapısında değişiklikler görülmektedir. Bu durum gribin kalıcı bağışıklık bırakmasını önlemektedir. Bu nedenle her yılın başında FDA(Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi ) virüsteki değişiklikleri saptayıp her yıl yeni bir aşı üretilmesini önermektedir Bunun yanı sıra, grip aşısının bir önceki senenin grip virüsü suşlarından yapılması nedeniyle, aşının koruyuculuğunun tam olmamasına sebep olmaktadır.
Aşı daha çok yaşlılar özellikle sistemik hastalığı olanlar(diabet, hipertansiyon, kalp hastalığı gibi), kanser hastalarına, bağışıklık sistemiyle ilgili hastalığı olanlara ve çocuk yaş grubuna önerilmektedir. Aşı yapıldıktan 2 hafta sonra koruyucu etkisi başlamakta ve bu virüse karşı en fazla %70 koruma sağlayabilmektedir. Amerikan Ulusal Allerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü’ nde yapılan deneysel çalışmalarda bu aşının şu anda uygulanmakta olduğu biçimde iğne şeklinde değil de buruna sprey şeklinde uygulanmasının daha etkileyici olacağı ortaya çıkmıştır, bu konudaki çalışmalara devam edilmektedir.
Bir kişinin sık nezle veya gribe yakalanmasında genetik ve immünolojik faktörlerin dışında en önemli sebepler düzensiz ve yetersiz beslenme, yetersiz uyku, stres ve sigaradır.
Çoğu bağışıklık sistemi elemanı (doğal mikrop öldürücü hücreler vb.) özellikle uyku sırasında aktive edilmektedir. Bu nedenle düzensiz uyku ve dinlenememe direncimizi oldukça azaltmaktadır. Stres durumunda, salınan hormonlarda bağışıklık sisteminin olumsuz etkilenmesine yol açmaktadır. Düzenli beslenme ise direnç için gerekli vitamin, mineral ve proteinin vücudu ayakta tutmasını ve mikroplarla savaşmayı kolaylaştırır. Sigara, özellikle burundaki koruyucu tabakanın ve solunum yolu epitelinin zarar görmesini ve mikropların buraya kolayca tutunmasını kolaylaştırır.
Hastalanmamak için neler yapmalıyız?
Öncelikle beslenmemize çok dikkat etmeliyiz. Özellikle karbonhidrat alımını azaltıp proteinden zengin besinler alınmalı, balık tüktimi artırılmalı, sebze ağırlıklı beslenmeye ve bol meyve yemeye özen göstermeliyiz. Bol sıvı alımı da ihmal edilmemelidir. Ayrıca probiyotik içeren ilaç ve gıdaları da almamız faydalı olacaktır.
Nezle- Gripten Korunmak İçin Destek Olarak Neler Yapılabilir?
Beslenmede neler yapmamız gerektiğini yukarda söyledikten sonra aşağıda da almamız gereken diğer ilaçları belirtmekde fayda var.
Vitaminler;
Özellikle C vitamini, virüs ve bakterilerle savaşta görevli, kandaki beyaz küre hücrelerin yapımını ve aktivitesini arttırmaktadır. Ayrıca bu mikroplarla savaşta kullanılan bazı maddelerin (interferon olarak adlandırılır) üretimini arttırarak vücudun direncini yükseltir. Serbest radikal denen hücre hasarlayıcı maddelerin açığa çıkmasını önlemektedir. Vücutta üretilemediğinden ağızdan düzenli olarak alınması gerekmektedir. Günlük gıdalarla (narenciyeler, yeşil biber, maydanoz, brokoli, kavun, domates suyu, patates, mısır, bezelye, muz vb.) alınması gereken en az C vitamini miktarı 60 miligramdır. C vitaminin koruyucu olarak günde 1-2 kez 100-250 miligram, enfeksiyon durumunda ise günlük toplam 1000-1500 miligram kadar alınması önerilmektedir. Grip ve nezle durumunda multivitamin içeren tabletlerden kullanmak vücuda destek olacaktır.
Çinko (Mineraller):
Boğazda kaşıntı, yanma, hapşırma şikayetleri ortaya çıktığında çinko pastillerinin kullanılması şikayetleri azaltacaktır. Çinko pastillerinin kullanımı sırasında açığa çıkan çinko iyonları yüz ve burun bölgesi damarlarına yayılmakta ve hapşırmaya yol açan sinirsel uyarımı durdurup buna bağlı burun salgısı oluşumu ve burun tıkanıklığını önlemektedir. Bu etki çinkonun vücut tarafından yıkılması süresince devam ettiği için 2 saatte bir pastil kullanımının tekrarlanması gerekmektedir. Ayrıca çinko, virüslerin hücre içine girmek için tutundukları proteinlerin üzerini kapatarak bu girişe engel olmaktadır. Çinko özellikle kırmızı ette, tavuk gibi kümes hayvanlarının etinde, karaciğer ve yumurtada bulunmaktadır. Yukarıda bahsedilen multivitaminlerin içinde de çinko gibi mineraller bulunmaktadır.
Ekinezya pastili:
Ekinezya , doğada yabani olarak yetişen, özellikle Kuzey Amerika’ da sık görülen bir bitkidir. Bitki çayları ve bitkisel kaynaklı maddelerin yapımı için kültür şeklinde üretilmekte ve toplanmaktadır. Bu bitki, vücuda giren mikropların sindirilerek yok edilmesinde görevli olan mikrop öldürücü hücrelerin üretimini arttırarak bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Boğazda şikayetleri ortaya çıktığı anda 1 bardak ılık ekinezya çayı içmek veya birkaç tane ekinezya pastili kullanmak boğazımızı oldukça rahatlatacaktır. Bunun yanı sıra Ekinezya kapsüllerinden günde 2-3 adet kullanıp şikayetleriniz geriledikten sonra günde tek doz halinde almaya devam edebilirsiniz.
Ekinezyanın bilinen herhangi bir yan etkisi olmamakla beraber lupus veya romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi bozukluğu (otoimmün hastalık) olan kişilerle, papatya allerjisi bulunan kişilerin, bu doğal ilacı kullanmaması önerilmektedir’.
Bunların yanında balık yağı(yeterli balık tüketimi yoksa ), selenyum içeren tabletlerde ek olarak alınabilir.
Ne zaman hekime başvurulmalıdır?
-Boğaz ağrısı 48 saatten uzun sürmüşse,
-Bademciklerinizin üzerinde beyaz noktalar oluşmaya başlamışsa,
-Burun akıntısı ve tıkanıklık bir haftadan uzun sürmüşse,
-Burun akıntınızın rengi sarı veya yeşil renge dönüşmüşse,
-Yüzünüzde veya başınızda şiddetli ağrı ortaya çıkmışsa,
-Öksürüğünüz 7 günden uzun sürmüş, nefesiniz daralmış ve balgam çıkarmaya başlamışsanız,
-Kulağınızda şiddetli ağrı, akıntı veya 7 günden uzun süren tıkanıklık varsa,
-38 dereceyi geçen ateş mevcutsa, mutlaka bir hekime muayene olmanız gerekmektedir…
Op. Dr. Ethem Şahin
KBB ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı
Bayındır Hastanesi İçerenköy
