Yaz aylarında hava sıcaklıklarının sürekli olarak değişmesi ile birlikte bunaltıcı hava da kendini yavaş yavaş hissettiriyor. Bu tür ısı değişimleri, sadece hipertansiyon ve kalp hastalarını değil, sağlıklı bireyleri dahi olumsuz etkiliyor.
Hava sıcaklıklarının sürekli değiştiği şu günlerde, kalp sağlığı için alınan önlemlerle, kendini yavaş yavaş hissettirecek bunaltıcı sıcakların olumsuz etkisini ez aza indirebiliriz. Peki, kalp sağlığını korumak için ne tür önlemler almak gerekiyor? Memorial Hizmet Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Rifat Eralp Ulusoy, iklim değişikliklerinin kalp hastalıklarına etkisi ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verdi:
İklim değişikleri kalp hastalıklarında artışa neden oluyor…
Son yıllarda belirgin olarak hissedilen küresel iklim değişiklikleri ile birlikte yaz ayları artık deniz, güneş ve tatil gibi güzelliklerle anılmaktan öte, genel vücut sağlığının hassasiyetle korunması gereken bir dönem olarak tanımlanmaktadır. Bazı durumlarda can kaybına dahi neden olabilen sıcak havalarda çok dikkatli olunması gerekmektedir.
Örneğin; Brezilya’nın Sao Paulo kentinde 2004 yılında yayımlanan, iklim ve gelir düzeyi ile kalp hastalığı arasındaki ilişkiyi inceleyen bilimsel bir makalede, 20 C° altına inen her 1 C° sıcaklık ile kalp hastalıkları 15–64 yaş arası grupta % 2,6 artış gösterirken; sıcaklığın 20 C° üzerine çıkması ile bu grupta ölüm ile ilgili bir istatistiksel ilişki saptanmadığı bildirilmiştir. Ancak 65 yaş üzeri grupta ise, bu durum tam tersi bir davranışla her 1 C° artış için % 2 ölüm oranında artış olarak saptanmıştır. Bu araştırmaya göre, erkek hastaların havanın ısınmasından daha fazla etkilendiği görülmüştür. Sıcaklık artışları erkeklerde 60–64 yaş arası hastaları, kadınlarda ise 70 yaş ve üzerindekileri etkilemektedir. Bu araştırmadan da görüleceği gibi, “yaş” küresel iklim değişikliklerinden en çok etkilenen parametredir.
Yaşam koşulları kalp sağlığında belirleyici rol oynuyor…
Avustralya’nın Melbourne kentinde 2004 yılında yayınlanan başka bir makaleye göre ise, yaşam koşulları ve sosyo-ekonomik düzeyin de, küresel iklim değişikliklerinden en çok etkilenen grubu oluşturduğu belirtilmiştir. Gelir düzeyi düşük kişilerde, iklim değişikliğiyle birlikte kalp ve damar hastalıklarına daha fazla rastlandığı görülmüştür. Risk faktörlerinin daha yüksek oranda bulunması, kötü ortam ve yaşam koşullarına bağlı sıcağa daha çok maruz kalma, bu hastalıkların artışına neden olmaktadır. Özellikle hava sıcaklığının 30 dereceyi aşmasıyla birlikte, 50–64 yaş arası kişilerin hastaneye yatma oranı yükselmektedir. Sıcaklığın 30 C°’nin üzerine çıktığı günlerde, eğer bir de eşlik eden kalp hastalığı riski bulunan insanlar varsa (hipertansiyon, diyabet, koroner kalp hastalığı, kalp kapak hastalığı, kalp yetmezliği vb), bu gruba girenlerin daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
Sıcağın istenmeyen etkilerinden korunun…
Sıcağın dolaşım üzerindeki istenmeyen etkileri, sıvı ve tuz kaybı ağırlıklı olarak ortaya çıkmaktadır. Sıvı ve tuz kaybı sonucunda ise, kanın akışkanlığında azalma meydana gelir. Ayrıca böbreklerin suyu tutmak için devreye girmesi sonucu, damarları büzüştürücü etki meydana gelir ve suyu tutarak kan basıncını daha da arttırması kalbin üzerine fazladan bir yük bindirir, böbrek fonksiyonunu da bozmaktadır. Ayrıca, kalp yetmezliği hastalarında görülen sıcağa adaptasyon zorluğu ve bunun sonucunda hayati organlara kan akımında azalma, hayatı tehdit edici durumları (kalp krizi, ritim bozukluğu vb) ortaya çıkarmaktadır.
Yaz mevsiminde kalp sağlığınızı korumak için…
1- Yağlı, bol kalorili yiyeceklerden kaçınılmalı, taze sebze ve meyve tüketilmeye çalışılmalıdır. Hazır ve raf ömrü uzatılmış gıdalara dikkat edilmelidir.
2- Alkol, özellikle sıcak havalarda tüketilmemelidir. Güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde, açık havada alkol tüketilmemelidir.
3- Sıcak havalarda günde 3,5– 4 lt su tüketilmelidir. Bu miktarda sadece tüketilmesi gerekli olan su olup, soda, kola, çay, kahve vb sıvıları içermemektedir.
4- Sıcak havalarda açık renkli, hafif, pamuklu, rahat ve bol, terleme ile vücut sıcaklığının dengelenmesine yardımcı giysiler kullanılmalıdır.
5- Özellikle, yaz aylarında, güneşin en tepede olduğu saatlerde açıkta dolaşılmamalıdır.
6- Sodalı, kolalı içecekler ile maden suyunun aşırı tüketimine dikkat edilmeli ve bu içeceklerin kan basıncını arttırabileceği akılda tutulmalıdır.
7- Denize, sabah ve akşam saatlerinde, mümkünse güneşin en eğik olduğu saatlerde girilmesi, kumda güneş banyosunun özellikle kalp hastaları için uygun olmadığı, kalp hastalarının açıkta yüzmemesinin daha uygun olduğu akılda tutulmalıdır.
