Herkes gibi sizde kışın kilo vermemekten yakınıp, yaz yaklaşırken kilo verme mücadelesine girenlerden misiniz? Pazartesi diyete başlamaya karar veriyor, aç kalmanın çabuk kilo verdireceğini düşünüyor, ama aralarda acıktıkça light ürünler, canınız tatlı istediğinde de diyet çikolata tüketiyor, fakat bir türlü istediğiniz hedefe ulaşamıyor musunuz?
Şişmanlığın küresel bir tehdit haline gelmesi ve görülme sıklığının hızla artmasıyla birlikte, light ürünlerin tüketiminde de büyük bir artış yaşanıyor. Zayıflamak ya da kilosunu korumak isteyen bireylerin, piyasadaki light ürünlerin çok düşük kalorili veya kalorisiz olduğunu düşünmesinden dolayı, günlük tüketilen light ürün miktarında ve çeşidinde büyük bir artış gözlemliyoruz. Bu artış, aynı zamanda günlük alınan kalori miktarının da artmasına neden oluyor.
Belki de besin etiketlerinin ne anlattığının tam olarak bilinmemesi, zayıflamak adına yanlışlar yapılmasına neden oluyor olabilir. Gelin, besin etiketlerinin bize neler anlattıklarına kulak verip, kavram karmaşasını yok etmeye çalışalım.
DİYABETİK ÜRÜNLER…
Şeker yerine sakarin, aspartam, asesülfam potasyum gibi kalori içermeyen tatlandırıcılar veya früktoz, maltoz, dekstroz gibi kalori içeren tatlandırıcılarla yapılan ürünlerdir. Kan şekerini yükseltmezler. Ama şeker haricinde yağ, protein gibi diğer besin öğelerinde bir azalma söz konusu olmadığı için kalorileri de düşük değildir. Hatta bazı ürünlerde normal üründen fazla bile olabilmektedir. Örneğin diyabetik bir çikolata yediğinizde, içinde şeker yerine tatlandırıcı olduğu için kan şekeriniz yükselmeyecektir. Ancak düşük kalorili olmadığı için fazla tüketildiğinde kilo problemine yol açabilecektir. Diyabetik ürünler, şeker hastaları için üretilmiş ve kontrollü olarak kullanımı önerilen ürünlerdir.
LIGHT ÜRÜNLER…
Light; kalorisi düşük, yani bir yiyeceğin içindeki şekeri veya yağı azaltılmış anlamına gelmektedir. Türk Gıda Kodeksi’ne göre light ürünler, normal ürünlere göre yağ, şeker ve kalori miktarları minimum yüzde 25 azaltılmış ürünlerdir. Şekeri, yağı sınırlı ama posa miktarı yüksektir. Böylece bir besin öğesi azaltılırken, aynı tat ve kıvamı sağlamak adına posa miktarı artırılarak denge sağlanmaktadır. Light ürünlerde, muadil ürünlere göre şeker ve kalori oranı azaltılmış olmasına rağmen, yine de şeker ve yağ içerdiği için dikkatli tüketim önerilmektedir. Dolayısıyla bir ürünün üzerindeki diyet ürün ya da light ürün ibaresi, o besinin gün içerisinde serbestçe tüketileceği, enerjisi olmadığı anlamına gelmez.
PEKİ O ZAMAN DİYET ÜRÜNLER ZARARLI MI DİYE SORABİLİRSİNİZ?
Bu sorunun cevabı size bağlı… Çünkü bir ürünün üzerinde light, şekersiz, yağsız veya kalorisi düşük yazınca “sınırsız” yenilebilir zannedenler var. Sınırsız yediğiniz her şey size zarar verebilir. Bu nedenle şunu bilmekte fayda var: Light veya düşük kalorili olan yiyecekler, paket paket yenebilecek kadar masum değiller.
Öncelikle bu ürünler, light olsa dahi enerjisiz değildir; zayıflama amacıyla sınırsız tüketmek, ihtiyaç fazlası enerji alımına neden olabilir ve bu da zayıflamaktan ziyade kilo alımına neden olabilir. Ayrıca sadece light ürünlerin tüketilmesi, tek tip beslenmeye neden olur. Bu durum, vücudun ihtiyacı olan vitamin ve mineral gibi gerekli besin öğelerinin alınmamasına ve vücutta dengesizliklerin oluşmasına neden olur. Light ürünleri tüketirken, her şeyin azı karar çoğu zarar mantığından yola çıkılması gerekir. Bu besinler diyet oldukları için fazla tüketilebilir anlamına gelmemektedir. Porsiyon kontrolü iyi yapılmalıdır. Diyetinize çeşit katmak için bu ürünleri kullanabilirsiniz. Miktarı kontrol ettiğiniz sürece diyet ürünler size zarar vermez.
Yaşadığımız bu yoğun dönemde, herkes evde yemeğini bile bazen zor pişiriyor. Bu durumlarda, yoğun çalışanlar için bu ürünlerden hepsi değil, ama bazıları hayat kurtarabiliyor. Aç kalmak yerine sağlıklı, paketlenmiş, hijyenik bir ürün ile bir şeyler atıştırmak tercih edilebilir. Tabii ki bu ürünlerin hayatımızda yeri olmalı… Ama dediğim gibi, uygun miktarlarda tüketmek şartıyla… Dolayısıyla amaç, bir besini iyi-kötü diye sınıflandırıp yasaklamak yerine, doğru porsiyon kontrolü ile tüketmek olmalıdır.
LIGHT SÜTLER İÇİLEBİLİR Mİ?
Osteoporoz denen kemik erimesinin, kemik hastalıklarının bu kadar sık görüldüğü ülkemizde kalsiyumun önemi yadsınamaz. Ancak fındıktan, yeşilliklerden gelen bitkisel kalsiyumun da süt ürünlerinden alınan kalsiyum kadar yeterli olmadığını bilin. D vitamini kaynağı olan süt ve süt ürünleri, kalsiyum sayesinde kemikleri korumanın yanı sıra yağ yakımında da önemli rol oynar. Yani kilo kontrolünde ve obeziteyle mücadele de süt, yoğurt ve ayran çok ama çok değerlidir.
Eğer her gün 1-2 saat yürüyorsanız, spor yapıyorsanız, eve, işe yürüyerek gidiyor veya ev işlerini kendiniz hallediyorsanız, merdiven kullanıyorsanız, yani aktif biriyseniz, o zaman süt ürünlerini yağlı yiyebilirsiniz. Ama az hareket ediyorsanız, kilo probleminiz var ise, spor yapmıyorsanız, özellikle de ailenizde veya sizde kolesterol yükseliği, tansiyon, şeker ve kalp hastalığı var ise, ya da risk grubunda iseniz, yağsız veya az yağlı süt, yoğurt, ayran, peynir tüketmeniz daha faydalıdır. Çocukluk döneminden itibaren yaşlılık dönemine kadar her gün süt-yoğurt tüketimine önem vermeyi unutmayın.
Diyetisyen Alev Tekeli Karagülle
