Temporomandibular Eklem (TME) yani çene eklemimiz, çiğneme sırasında hem yana hem öne hareketine izin veren eklem yapısıdır. Çeneyi hareket ettiren kaslar, vücuttaki en güçlü kas grubunda yer alırlar. Bu, oldukça büyük kuvvetlerin TME yoluyla hareket etmesi gerektiği anlamına gelir. Sonuç olarak, eklem vücuttaki diğer herhangi bir ağırlık taşıyan eklem kadar risk altındadır.
ÇINLAMAYI VE ACIYI DURDURMAK İÇİN YAPABİLECEĞİMİZ BİR ŞEY VAR MI?
Kulak çınlamanız muhtemelen daha büyük bir sorunun, yani Temporomandibular Eklem bozukluğunun belirtisidir. Ancak gerçek şu ki, bu rahatsızlık bile bir semptomdur. Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği ve Ağız Diş Çene Hastalıkları Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Dr. Fulya Üçem, TME sorunlarının nedeninin genellikle oklüzyon bozukluğu kaynaklı olduğunu belirtti. Oklüzyon bozukluğu; baş ve boynun kemiklerini, kaslarını, eklemlerini ve tendonlarını da hizadan çıkarır. Bu, kulak kasları da dahil olmak üzere kaslarda çok fazla gerginliğe neden olur. Kulak kasları (tensör timpani ve tensör levi palatin), yüz kaslarının gerginliğine tepki verir. Bunun nedeni ise her ikisinin de trigeminal sinire bağlı olmasıdır. Sonuç, kulak ağrısı ve çınlama olarak karşımıza çıkar.
Çene ağrısı, vücuttaki sorunlara katkıda bulunabilir. Temporomandibular Eklem bozukluğunun yalnızca baş ve boynu etkilediğini düşünüyorsanız tekrar düşünün, çünkü tüm vücudu etkiler. Düşünürseniz, vücudumuz başımızdan ayak parmaklarımıza kadar birbiriyle bağlantılıdır. Hareketin uyumunu ve akıcılığını sağlar. Ancak çenelerinizdeki en ufak bir dengesizlik; kulak çınlaması, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve çene ağrısına neden olabilir.
Dr. Öğretim Üyesi Fulya Üçem; eğer TME kulak çınlaması, çene ağrısı, migren ya da çene ekleminizden gelen “klik sesi” gibi sorunlar yaşıyorsanız, profesyonel yardım almanız gerektiğini aktardı. Kulak çınlaması tedavisi yapılmadığı takdirde semptomlarınız muhtemelen ilerleyen süreçte daha da kötüleşecektir. Belirtileriniz ilerledikçe, çınlama ve kulak ağrısı daha da yoğunlaşabilir. Artık ara sıra kulak çınlaması ve baş ağrısı olanlarda, ileride kolayca sürekli ağrıya dönüşebilir. Bugünün semptomlarının yanı sıra yarın ortaya çıkabilecek sorunlardan kurtulmak için ihtiyaç duyduğunuz tedaviyi almanız hayati önem taşımaktadır. Üçem, rahatlamanıza yardımcı olacak birçok tedavi yolu bulunduğunu ifade etti:
TENS Makinesi: Gergin kaslar, çene ağrısının önemli bir kaynağı olabilir. Bu, çene kaslarının daha tam olarak gevşemesine yardımcı olan hafif bir elektronik uyarıdır.
Kişiye Özel Splint: Bu cihaz, çeneyi doğal ve rahat bir pozisyonda olacak şekilde hizalar. Çenenizi analiz etmek için ortodigi doğru şekilde tasarlamaya yardımcı olan bir K7 haritalama aracı kullanılır.
“Daha şiddetli TME ağrısı için başka bir çözüm de daha iyi bir ısırma sağlamak için dişleri yeniden inşa ettiğimiz ve yeniden şekillendirdiğimiz, bölgedeki kasları ve eklemleri rahatlattığımız tam ağız rekonstrüksiyonudur. Ağrılı semptomlar yaşayan birçok hastayla çalıştım ve onlara yardım etmek için kendimi eğitmeye devam ediyorum. Amacım, tedavi teknikleri ve teknoloji konusunda her zaman güncel kalmaktır. Bunu yapmak, bana hastalarıma semptomları hafifletmemde yardımcı olacak bazı harika araçlar sağlıyor.”
TİNNİTUS TEDAVİSİNİ ERTELEMEYİN
Kulak çınlaması veya ara sıra kulak ağrısının sadece basit bir rahatsızlık olduğunu düşünebilirsiniz, ancak bu gerçekten doğru değil. Belirtilerinize vücudunuzda meydana gelen daha büyük bir endişenin parçası olarak bakarsanız, bu doğru değil. Kulaklarında çınlama olan TME hastaları, sıklıkla şu veya bu şekilde ağrı hissederler. Kulak ağrıları, migren ağrıları veya omuz gerginlikleri olabilir. TME bozukluğunun bu belirtileri günlük yaşamınızı etkileyebilir. Şu anda herhangi bir ağrılı semptomunuz olmasa bile bu gelecekte bu semptomları yaşamayacağınız anlamına gelmez. Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği ve Ağız Diş Çene Hastalıkları Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Dr. Fulya Üçem; işitme kaybının, çene eklem bozukluğu olan yaklaşık on kişiden birinde görüldüğünü kaydetti. Çene eklem bozukluğuna bağlı işitme kaybının belirtileri şunlardır:
- Boğuk/azalan işitme
- Tinnitus (kulak çınlaması)
- Kulak ağrısı
- Kulakta dolgunluk hissi
- Çenenizi hareket ettirdiğinizde klik sesleri
Muhtemelen TME’nin başka semptomlarına da sahip olacaksınız. TME bozukluğunun yaygın belirtileri şunlardır:
- Çiğneme zorluğu
- Baş dönmesi
- Yüz ağrısı
- Baş ağrıları
- Çene ağrısı
- Boyunda veya omuzlarda ağrı veya sertlik
İşitme kaybı düzeyiniz, Temporomandibular Eklem bozukluğunuzun ciddiyetine bağlı olabilir. Bir çalışmada, çene sertliği de dahil olmak üzere en fazla semptoma sahip olanların işitme sorunları yaşama olasılığının daha yüksek olduğu bulundu. TME bozukluğu nispeten yaygın bir durumdur ve her yaştan insanı etkiler. Yetişkinlerin yaklaşık üçte birinde semptomlar görülür.
TME İŞİTME KAYBINA NASIL NEDEN OLMAKTADIR?
TME orta kulağın yanında yer aldığından, çenedeki bir bozukluk işitmenizi etkileyebilir. Kesin nedeni açık olmasa da TME’den kaynaklanan basınç veya iltihabın bölgedeki sinirleri ve kasları etkileyerek östaki tüplerinin tıkanmasına yol açabileceği düşünülmektedir. TME’ye bağlı işitme kaybının, orta kulak/iç kulak basınç dengesinin değişmesi nedeniyle meydana geldiği sonucuna varılmaktadır. Östaki tüplerinin sıvıyı orta kulaktan düzgün şekilde boşaltamaması nedeniyle kulak çınlaması ve işitme kaybı meydana gelebilir.
TME İŞİTME KAYBININ TEŞHİSİ
İşitme kaybı, kulak çınlaması belirtileriniz varsa, ancak kulak enfeksiyonu veya kulakla ilgili başka bir durum belirtisi yoksa, sağlık uzmanınız veya diş hekiminiz TME bozukluğundan şüphelenebilir. Tıp uzmanları ve diş hekimleri, genellikle fizik muayene ve tıbbi geçmişinize dayanarak Temporomandibular Eklem bozukluğunu teşhis edebilir.
Fiziksel Muayene: Sağlık uzmanınız herhangi bir sertlik, ağrı ve klik veya tıklama gibi sesler olup olmadığını kontrol etmek için çenenizi inceleyecektir. Çenenizi açıp kapatırken yüzünüzün yan tarafına hafifçe baskı yapabilirler. Normal aralık en az 4 santimetre olacak şekilde, ağzınızı ne kadar rahat açabildiğinizi not edeceklerdir.
Görüntüleme: Tanıyı doğrulamak için panoramik röntgen çekilebilir. Bunlar, uygulayıcının semptomlarınıza neden olan başka bir sorun olmadığından emin olmak için çene ve dişlerin yanı sıra TME’ye de bakmasını sağlar.
İşitme Testleri: İşitme kaybının derecesini değerlendirmek için bir işitme uzmanına da başvurmanız gerekebilir. İşitme duyunuzu ölçmek için kullanılan araçlar şunları içerir:
- Odyogram ve kemik iletim testleri gibi dış kulak testleri
- Timpanometri, konuşma testi, akustik refleks ölçümleri ve statik akustik empedans dahil olmak üzere orta kulak testleri
- Otoakustik emisyonlar gibi iç kulak testleri
- İşitme Kaybına Yönelik Testler
TME VE İŞİTME KAYBININ TEDAVİSİ
Dr. Öğretim Üyesi Fulya Üçem, TME bozukluğunun tedavisinin, işitme kaybınızı düzeltmenize ve kulakla ilgili semptomları hafifletmenize yardımcı olabileceğini belirtmiştir. Tedavi, bozukluğun nedenine bağlı olarak değişebilir. TME tedavileri şunları içerir:
- Çene kaslarının gevşemesine yardımcı olacak bir ağız koruyucu veya atel
- Biyo geribildirim
- Gerginliği azaltmak için kas gevşeticiler
- Reçetesiz ve reçeteli ağrı kesiciler
- Çenenizin etrafındaki kasları güçlendirmek için fizik tedavi
- Akupunktur
Sağlık uzmanınız, TME’deki herhangi bir hasarı onarmak için ağız ve çene cerrahına görünmenizi önerebilir. Eğer TME semptomlarınızı tedavi etmek işitmenizi geri getirmezse, sağlık uzmanınız sizi bir işitme uzmanına yönlendirebilir. İşitme kaybına uyum sağlamanıza ve işitme cihazlarının veya diğer cihazların yardımcı olup olamayacağını belirlemenize yardımcı olabilirler.
